تازگی‌ها خیلی‌ها هوس ساختن پادکست به سرشان زده. به کمک ابزارهای جدید هر کسی می‌تواند ایستگاه رادیویی شخصی‌اش را داشته باشد و پیدا کردن مخاطب هم نسبت به قبل خیلی آسان‌تر شده. پس هر کس که حرفی برای گفتن دارد، وسوسه می‌شود که حداقل یک بار دنیای پادکست را امتحان کند.
قبل از این که ساخت پادکست را شروع کنید، باید بدانید که برای موفقیت پادکستتان باید به یک سری نکات مهم توجه کنید.
این مقاله راهنمایی گام به گام است که هفت خان پادکست‌سازی را برای شما خیلی خلاصه توضیح می‌دهد. برای راه اندازی پادکست خیلی به توضیحات بیشتر از این نیاز پیدا نمی‌کنید.
خان اول ساخت پادکست – قبل از شروع برنامه‌ریزی کنین!
همین اول راه ۳ سوال مهم وجود دارد که باید از خودتان بپرسید:
سوال اول – چرا پادکست می‌سازین؟
اول از همه باید مشخص کنید که چرا می‌خواهید پادکست بسازید؟ هدفی تجاری از این کار دارید؟ فری‌لنسرید؟ می‌خواهید با ساخت پادکست راجع به محصول یا خدماتی که ارائه می‌دهید اطلاع‌رسانی کنید و برای خودتان بازاریابی و درآمد داشته باشید؟ می‌خواهید با ایجاد محتوا، مخاطبین هدف خود را سرگرم کنید؟
یا اینکه نگاهتان به پادکست به عنوان سرگرمی است و می‌خواهید وقت خالی‌تان را با این کار پر کنید؟ در این صورت پادکستتان می‌تواند شخصی‌تر باشد و چیزی باشد که خودتان به آن علاقه‌مند و مشتاقید.
در هر صورت با پیدا کردن هدفتان، «چرا»ی اصلی ساخت پادکست را پیدا می‌کنید. این چرا را باید در ذهن خودتان نگه‌دارید تا همیشه برای ساخت پادکستتان انگیزه داشته باشید. حتی وقتی که همه‌چیز سخت شد، دانستن همین موضوع باعث می‌شود انگیزه و هیجان خود را حفظ کنید و در هر شرایطی پادکستتان را تولید و منتشر کنید.
سوال دوم – برای کی پادکست می‌سازین؟
دومین سوال مهمی که از همان ابتدا باید جوابش را پیدا کنید این است که «برای چه کسی» دارید پادکست می‌سازید. مخاطب هدفتان باید مشخص باشد تا بتوانید براساس علایقشان، محتوا تولید کنید. اگر دیدی تجاری به پادکستتان دارید و مثلاً بازی‌سازید و درباره‌ی بازی‌ها و بازی‌سازی می‌خواهید پادکست تولید کنید، مخاطبین هدف شما افرادی خواهند بود که گیمرند و به بازی علاقه دارند یا خودشان نیز بازی‌سازند.
اگر هدفتان از تولید پادکست، صرفاً مشغولیت و سرگرمی‌ای برای خودتان است و پادکستی که تولید می‌کنید براساس مثلاً علاقه‌ی خودتان به شاهنامه و داستان‌های اساطیری است، آن وقت مخاطبین شما نیز از بین افرادی هستند که همین علاقه‌ی مشابه را به اسطوره‌ها و داستان‌ها و اشعار حماسی دارند.
مورد دیگری که می‌تواند در ساخت پادکست به شما کمک کند، ساخت شخصیتی شنونده برای خودتان است تا براساس آن شخصیت و علایقش بتوانید موضوعات پادکستتان را انتخاب کنید. اینطور هر بار که می‌خواهید پادکستی بسازید از خود می‌پرسید: «آیا علی از این موضوع خوشش می‌آید و به آن علاقه نشان می‌دهد؟»
این شخصیت‌سازی و سوالات به شما کمک می‌کنند تا پادکستتان متمرکز باشد و روی خطی مشخص حرکت کند.
سوال سوم – چرا یکی باید پادکست شما رو گوش کنه؟
چه در پادکستتان اطلاعاتی درباره‌ی بازی و بازی‌سازی بدهید (در مورد مثال بازی‌سازی که آوردیم) چه مصاحبه‌ای بسیار جالب با یک شاهنامه‌شناس (در مورد مثال دوم که پادکست درباره‌ی شاهنامه بود) داشته باشید، شما دارید محتوایی ارزشمند برای شنوندگان‌تان تولید می‌کنید.
با این کار نه تنها به مخاطبانتان دلیلی داده‌اید که به پادکستتان گوش کنند، بلکه دلیلی داده‌اید که بعداً باز هم برای شنیدن پادکست بیشتری از شما برگردند. این نکته‌ای مهم است که در مراحل برنامه‌ریزی برای پادکستتان باید به آن توجه کنید. 10 یا 15 موضوع جذاب برای اپیزودهای پادکستتان که به ذهنتان می‌رسد را بنویسید و بررسی کنید که آیا مخاطبین هدفتان از گوش دادن به این اپیزودها لذت می‌برند؟
خان دوم ساخت پادکست – برای پادکست‌تون اسم انتخاب کنین!
بعد از پیدا کردن چرایی و مخاطبین هدف و دادن دلیلی برای علاقمند کردنشان به گوش دادن به پادکست، می‌رسیم به یکی از مهم‌ترین و سخت‌ترین مراحل ساخت پادکست یعنی نام‌گذاری.
سه روش عمومی برای نام‌گذاری پادکست وجود دارد:
اسم‌های باکلاس و باهوش: اگر اسم هوشمندانه‌ای برای پادکستتان در نظر گرفته‌اید باید دقت داشته باشید این اسم طوری باشد که به راحتی توسط مخاطبین هدف و علاقمندان به موضوع پیدا شود. چون داشتن محتوایی عالی با اسمی هوشمندانه در حالی که هیچ کس قادر به پیدا کردنش نباشد، به هیچ دردی نمی‌خورد.
اسم‌های توضیحی و آدمیزادی: بعضی‌ها اعتقاد دارند این مدل اسم‌ها کسل‌کننده است. ولی اسم خیلی از پادکست‌ها فقط توضیح ساده همان موضوعی‌ست که درباره‌اش صحبت می‌کنند. اگر یک بازی‌ساز نام پادکستش را پادکست بازی یا گیم بگذارد، دیگر در اینکه محتوای آن چه می‌تواند باشد هیچ شکی وجود ندارد. با این حال سعی کنید اسم پادکستتان به یاد ماندنی باشد و خیلی هم طولانی نباشد.
اسم صاب‌پادکست: البته این یکی روش توصیه نمی‌شود مگر اینکه شما پیش از راه اندازی پادکست مخاطبینتان را پیدا کرده باشید و اسمتان برای دیگران آشنا باشد. در غیر این صورت آن‌ها با دیدن نام شما در بهترین حالت می‌گویند «این دیگه کدوم خریه» و به سراغ پادکست بعدی می‌روند.
خان سوم ساخت پادکست – برای اپیزودها برنامه داشته باشین!
بعد از اینکه محتوای پادکستتان و نامش را مشخص کردید، حالا باید به این فکر کنید که چه اپیزودهایی می‌خواهید تولید کنید. سه سوالی که در این باره باید پاسخ‌شان را پیدا کنید این‌ها هستند:
سوال اول – هر اپیزود پادکست چه مدت زمانی باید داشته باشد؟
مدت زمان پادکست تنها به محتوای آن بستگی دارد. شما برای اینکه پیامتان را به مخاطبین منتقل کنید، باید از هر چقدر زمان که نیاز دارید استفاده کنید. پادکستتان را نه آب‌بندی کنید و نه برای کوتاه کردنش از محتوای خوبی که دارید کم کنید.
معمولاً پادکست‌های زیر 15 دقیقه کوتاه و بالای 1 ساعت، بلند در نظر گرفته می‌شوند. ولی همه چیز بستگی به خودتان، محتوایی که تولید می‌کنید و مخاطبینتان دارد. با این حال یک پادکست استاندارد معمولا چیزی بین 20 تا 45 دقیقه است.
سوال دوم – فاصله‌ی زمانی بین انتشار هر اپیزود باید چقدر باشد؟
شاید این یکی از مهم‌ترین سوالات باشد و جوابش هم این است که بهتر است هرچقدر می‌توانید پادکستتان را در فواصل زمانی مشخصی منتشر کنید. این کار هم تنها به شرایط و زمان‌بندی خودتان بستگی دارد. هم می‌توانید ماهی یک اپیزود منتشر کنید، هم هفته‌ای یکی. مهم نیست. تنها نکته‌ی مهم این است که زمان مشخصی باشد که مخاطبینتان همیشه بدانند کی باید سراغ پادکستتان بیایند.
سوال سوم – چطور عنوان‌های خوبی برای اپیزودها انتخاب کنیم؟
درست مانند انتخاب اسم برای خود پادکست، اسم اپیزودها نیز باید با دقت انتخاب شوند تا قابل جستجو باشند و محتوای اپیزود را شرح دهند. گذاشتن «اپیزود 1»، «اپیزود 2» و غیره اشتباه بزرگی است. مخاطب باید بداند از اپیزودی که قرار است گوش دهد چه انتظاری داشته باشد.
خان چهارم ساخت پادکست – در مورد فرمت پادکست تصمیم‌گیری کنین
فرمتی که انتخاب می‌کنید کاملاً به خودتان بستگی دارد. ولی باز هم بهتر است یک فرمت ثابت و مشخص باشد تا مخاطب بداند انتظار چه چیزی را باید داشته باشد.
شما هم می‌توانید پادکستتان را تک نفره اجرا کنید، هم می‌توانید همراه با مجری دیگری برنامه‌تان را ضبط کنید. مصاحبه، میزگرد، مستند و ترکیبی از مستند و نمایشنامه هم فرمت‌های دیگری‌اند که می‌توانید در هنگام ضبط پادکست از آن‌ها استفاده کنید.
خان پنجم ساخت پادکست – پادکست‌تون رو ضبط کنین
بعد از اینکه کارهای مهم برنامه‌ریزی و انتخاب اسم و موضوع را انجام دادید، می‌رسیم به اصل قضیه: ضبط پادکست.
تجهیزات ضبط پادکست
حداقل امکاناتی که برای ضبط پادکست نیاز دارید، کامپیوتر با میکروفون داخلی و دسترسی به اینترنت است. ولی این را هم در نظر داشته باشید که تجهیزات‌تان هرچقدر کمتر هزینه داشته باشند، معنایش این است که پادکستتان از کیفیت صدای پایین‌تری برخوردار است. با این حال برای امتحان می‌توانید کارتان را با تجهیزات ساده شروع کنید و بعداً کم کم به سراغ میکروفون و گوشی حرفه‌ای بروید. در فروشگاه آنلاین صدا استور برای خرید میکروفون گزینه‌هایی زیادی دارید (صفحه خرید میکروفن را همین حالا ببینید) غیر از میکروفون احتمالاً به لوازم جانبی‌ای مثل پاپ فیلتر و پایه میکروفون هم نیاز دارید. خودتان مقایسه کنید و مدلی که بیشتر برایتان مناسب است را بخرید.
نرم‌افزار ضبط و ویرایش پادکست
برای ضبط پادکست به جز تجهیزات سخت افزاری، به تجهیزات نرم افزاری هم نیاز دارید که خوشبختانه این یکی کاملاً رایگان است. می‌توانید از برنامه‌ی رایگان Audacity استفاده کنید. همچنین Alitu برنامه‌ی رایگان و خوبی است که کل مرحله‌ی ویرایش و انتشار پادکست را می‌تواند به شکل خودکار انجام دهد.
دانلود نرم افزار Audacity
آماده کردن متن پادکست
بعد از اینکه تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری‌تان را آماده کردید، دیگر می‌توانید دکمه‌ی ضبط را بزنید. ولی چه می‌خواهید بگویید؟ باید از قبل حرف‌هایی که می‌خواهید بزنید را آماده کنید، ولی نوشتن متن و خواندن از روی آن اصلاً توصیه نمی‌شود. چون اولاً که هر بار اگر بخواهید برای هر اپیزود این کار را بکنید وقت و انرژی زیادی از شما می‌گیرد و همچنین هرچقدر هم که حرفه‌ای باشید، سخت می‌توانید طوری متن را بخوانید که مانند خواندن از روی نوشته نباشد و حوصله‌ی مخاطبینتان را سر نبرد. پادکست بیشتر مناسب این است که به شکل گفتگو انجام شود و بهتر است فرمت آماده کردن متن و خواندن از روی آن را به عهده‌ی پادکستر‌های خیلی حرفه‌ای بگذارید و شما صرفا حرف‌هایی که می‌خواهید بزنید، نکات و نتیجه‌گیری‌تان را از پیش مشخص کرده باشید.
حرف زدن در میکروفون
این قسمت احتمالاً سخت‌ترین بخش ضبط پادکست باشد. با تصور اینکه با میکروفون یا با خودتان دارید حرف می‌زنید، کار را برای خودتان سخت می‌کنید. بهترین راه این است که روی یک شخص تمرکز کنید. همانطور که قبلاً هم اشاره کردیم، می‌توانید یک شخصیت شنونده برای خودتان بسازید و تصور کنید دارید با او حرف می‌زنید و گفتگو ایجاد می‌کنید.
مهمان‌ها یا مجری کمکی راه دور
چه مجری کمکی شما در کشور دیگری باشد، چه به طور مرتب مصاحبه‌هایی در سرتاسر جهان داشته باشید، می‌توانید به سادگی گفتگویتان را ضبط کنید. رایج‌ترین راه هم این است که از اسکایپ استفاده کنید.
خان ششم ساخت پادکست – کارهای تولید رو از قلم نندازین!
قدم بعدی، تولید پادکست است که برای این کار باید ایرادها را ویرایش کنید، کلیپ‌های صوتی مختلف را به یکدیگر بچسبانید، موزیک اضافه کنید و غیره.
ویرایش پادکست
پیش از این هم اشاره کردیم برای ویرایش پادکست می‌توانید از وب‌اپلیکیشن Alitu استفاده کنید. حتی اگر تا به حال از ابزار ویرایش استفاده نکرده باشید و وقت چندانی هم برای یادگیری چنین ابزارهایی نداشته باشید، Alitu یک انتخاب عالی برای شماست. البته متأسفانه این ابزار پولی است و اگر می‌خواهید از آن استفاده کنید باید اشتراک تهیه کنید.
وب‌سایت Alitu
موسیقی برای پادکستتان
با اینکه مجبور نیستید حتما این کار را بکنید، ولی اکثر پادکست‌ها در شروع و پایانشان یک قطعه موسیقی دارند. و البته باید حواستان باشد که موسیقی‌ای که انتخاب می‌کنید چیزی بیشتر از 15 ثانیه نباشد.
کاور پادکست
کاور پادکست هم نکته‌ی مهم دیگری است که باید به آن توجه کنید. درست مثل عنوان اپیزودها و نام پادکست، کاور هم جزو اولین مواردی است که چشم مخاطبین بالقوه‌ی شما را به خودش می‌گیرد. می‌توانید یا کسی را استخدام کنید تا برایتان کاور طراحی کند و یا از سایت canva.com برای طراحی کاورتان استفاده کنید.
خان هفتم ساخت پادکست – پادکست‌تون رو منتشر کنین!
خیلی‌ها شیوه‌ی راه اندازی پادکست را می‌دانند اما نحوه‌ی انتشار پادکست را بلد نیستند. مدیاها و پلتفرم‌های بسیاری وجود دارند که می‌توانید پادکستتان را در آن آپلود کنید. این پلتفرم‌ها به مخاطبین شما این امکان را می‌دهند تا پادکستتان را گوش دهند، دانلود کنند و به شبکه‌ی پادکستتان ملحق شوند. از نمونه‌ی این پلتفرم‌ها می‌توان به ناملیک و شنوتو اشاره کرد. به غیر از این‌ها می‌توانید با آپلود پادکستتان در Anchor و ثبت کانال خود در iTunes، پادکستتان را به صورت خودکار در پلتفرم‌های بسیار دیگری مانند اسپاتیفای هم منتشر کنید.
